Makale

Geçen sayýda “Giriþimcilik” konusuna giriþ yapmýþ ve Türkiye’de bu konuda yapýlanlar, yürütücü kuruluþlar ile önemli gördüðümüz birkaç konuyu belirtmiþtik.

Bunun yanýnda tarým sektöründe çalýþanlar için de böyle bir uygulamanýn yapýlmasý yanýnda öncelikle  uygulama esaslarýnýn tartýþýlmasý gerektiðini, bunun için de  ihtiyaç analizi yapýlmasýnýn önemini belirtmiþtik. Bu yazýda mevcut durumla ilgili görüþlerimizin yanýnda tarýmda neden ve  nasýl bir uygulama olmalý konusunda fikir jimnastiði yapacaðýz.

Mevcut durumla ilgili olarak aþaðýdaki hususlar önem arzetmektedir;

1. Halihazýrda yapýlan giriþimcilik eðitimlerine katýlanlar, eðitim düzeyi açýsýndan  homojen daðýlým göstermemektedir.. Halbuki eðitim  programýna bakýldýðýnda “iþletmeci olmayanlar için iþletme eðitiminin” kýsaltýlmýþ bir versiyonudur. Dolayýsýyla ilkokul mezunu bir kiþinin bu eðitimi algýlamasýna imkan yoktur. Eðitime katýlanlara bakýldýðýnda çoðunluðun üniversite mezunu olmadýðý görülebilir (Bazý kurumlar bu ayrýmý yapmaktadýr, örneðin TOSYÖV sadece üniversite mezunlarý veya lise mezunlarý gibi). Baþlangýç yýllarýnda, gerek programýn ve gerekse giriþimcilik kavram ve uygulamasýnýn yaygýnlaþmasý için bu durum kabul edilebilir olsa bile  eðitim programýnýn üniversite ve yüksekokul mezunlarý ile lise ve altý mezunlarý için iki ayrý program uygulamasý ile yapýlmasý gereklidir.

2. Bir baþka gözlem ise üniversite mezunlarý ile lise ve altý mezunlarýnýn programa katýldýklarýnda net bir iþ fikrinin var olup olmadýðý konusudur. Enteresan olan ikinci gurup genellikle  iþ fikri oluþturmuþ olarak eðitime katýlmaktadýr. Birinci gurup ise bu toplantýlardan bir iþ fikri çýkartacaðýný düþünerek katýlmaktadýr. Bu nedenle özellikle bu gurup için yerel yatýrým ortamýnýn, bölgesel ve ulusal planlarýn anlatýlacaðý bir bölümün eðitim programlarýna ilave edilmesinde fayda vardýr.

Tarým ve tarýma dayalý imalatlarda nasýl bir uygulama yapýlabilir konusunda ise;

1. Þu anda yürütülen Kýrsal Kalkýnma programlarý büyük çaplý projelerdir. Örneðin IPARD programýnda her ne kadar minimum destek rakamlarý uygun gibi görünse de o çapta bir projenin hazýrlýk maliyeti ile maximum hibe miktarlý bir projenin hazýrlýk maliyeti ayný olacaðýndan tercih edilmeyecektir. Dolayýsýyla küçük çaplý giriþimler için destekleyici bir mekanizma gereklidir. Özellikle yerel ürünlerin endüstriyel üretimine geçmeden önce küçük çaplý giriþimcilerin desteklenmesi, zaten kýrsal kesimde yapýlan ve köy ürünü adý altýnda satýlan ve üstelik toplum tarafýndan ciddi talep gören bu ürünlerin  gýda güvenliði açýsýndan denetiminin de saðlanmasýna imkan verecektir.

2. Kýrsal kesimde küçük çaplý üretim için bazý destekler, örneðin sera kurulmasý, saðlanmaktadýr. Ancak bu insanlar giriþimcilik eðitimi almamakta geleneksel bilgileriyle bu iþi yapmaktadýr. Üretim bu eðitimin küçük bir parçasýdýr. Yönetim pazarlama ve finans konularý boþlukta kalmaktadýr. Desteði alan kiþi bu ürünü nasýl pazarlayacaðýný, stoklamasý gerekiyorsa nerede stoklayacaðýný vs. bilgileri bir iþ planý ile sunarsa kurumsal yapýlanmalar da geliþecektir.

3. Eðitim alan kiþiler iþ kurduklarýnda eðer kooperatif üyesi iseler bu tür bir destekten yararlanma koþulu olarak ürünlerini kooperatife vermeleri saðlanýr, birden fazla kiþi ayný iþi yaparsa ölçek ekonomisinden faydalanýlmýþ olur.

4. Böyle bir proje uygulamasý için öncelik kadýnlar ve gençlerde olmalýdýr. Köy Koop Merkez Birliðinin yaptýðý “ Kadýn Kooperatifleri Ýhtiyaç Analizi” konulu,  üç ilde, üç kooperatif’te yapýlan çalýþmada, kýrsal kadýnýn giriþimcilik konusunda son derece aktif olduðu, kedilerine bilgi, finans ve uygun yatýrým ortamý saðlandýðýnda bir çok þeyi yapabilecekleri ortaya çýkmýþtýr.

 Yapýlmasý gereken ilk þey kooperatifler temelinde ihtiyaç analizi çalýþmasý yapmak  sonra da bu temele dayalý olarak gerek giriþimcilik eðitim sistemini oturtmak olmalýdýr..