İşletmelerin yatırım ve işletme döneminde ihtiyaçları olan fon kaynaklarını temin etmekte alternatif finans kaynakları olarak adlandırılan Faktoring, Finansal Kiralama ve Tüketici finansmanı konuları çağdaş bir altyapıya oturtulması amacıyla 13 Aralık 2012 tarihli resmi gazetede yayınlanan kanunla düzenlendi.
Finansal kiralama ile daha erken tanışan ülkemiz insanı, forfaitng gibi finansal araçlarla daha geç tanıştı. Ancak faktoring sektörü son yıllarda hızla gelişti ve bankacılıktan sonra Türkiye’nin ikinci büyük finans sektörü haline geldi. Özellikle ihracat işlemlerinde KOBİ’lerin yaygın olarak kullanması ile sektörün işlem hacmi 2012‘de 73 milyar TL’ye ulaşmış durumdadır İhracat yapan Kobi Faktöring ile ihracattan doğan alacağını garanti altına almaktadır. Türkiye ihracatının yaklaşık %5 i faktöring şirketleri tarafından garantiye alınmaktadır. Şüphesiz sadece dış ticaret değil iç ticaret işlemlerindeki alacaklar için de kullanılmaktadır.
Yasa’da yapılan düzenleme ile finansal kiralama konusunda yeni finans imkânları sunulmuş oluyor. Banka’dan kredi almak istemeyen veya alamayan firma bu düzenleme ile yeni imkânlara kavuşmaktadır. Ancak yatırım yapan firmaların kredi ve finansal kiralama konusunda iki farklı Net Bugünkü Değer hesabını yaptıktan sonra karar vermelerini veya mutlaka bir finans uzmanına danışmalarını öneririz. Finansal kiralama işini mutlaka ihtiyaçtan değil finansal anlamda karlı olabiliyorsa da yapmak gerekir.
Yeni düzenlemelere kısaca bakacak olursak;
1. Operasyonel kiralama: Finansal kiralama şirketleri operasyon kiralaması da yapabileceklerdir. Bunun anlamı; kiralananın bakım-onarım sorumluluğu kiralayan şirkete ait olmasıdır. Kiracı ihtiyacı olan makine-ekipman’ı operasyonel kiralama ile kiralayıp, kiralama dönemi sonunda kiralayan şirkete(leasing şirketi) iade edecektir.
2. Satıp-Geri Kiralama: Firmalar aktiflerinde bulunan varlıklarını kiralama şirketine satıp, bedelini tahsil edecek, kiralayan şirkete kira ödemelerini uzun döneme yayılmış olarak yapabilecektir. Dolayısıyla uzun vadeli ve sabit faizli kredi kullanımı benzeri bir sözleşme yapmış olacaktır.
3. Bütünleyici parça ve eklentilerine bakılmaksızın asli niteliğini koruyan her mal tek başına finansal kiralama sözleşmesi konusu olabilecektir. Yani, asansör çatı kaplama veya çatıya yapılan güneş eneri sistemi tek başına kiralama konusu olmaktadır.
4. Bilgisayar programı kiralanması: Bilgisayar programlarının çoğaltılmış nüshaları finansal kiralama konusu olabilecektir.
Yasa bugünkü haliyle makine ekipmanı teminat olarak kabul etmektedir. Kredi kullanımında teminat olarak göstermekte zorlandıkları makinalar KOBİ’ler için başlı başına önemli bir avantajdır.
Yeni kanun ile uygulamadaki değişiklikler de firmalara kolaylık sağlıyor. Bunlardan belki de en önemlisi, sözleşmelerin noterde yapılması zorunluluğunun kalkmış olmasıdır. Bundan sonra sözleşmeler kiralayan ve kiracı arasında imzalanacak ve ilgili Birliğin tescili ile yürürlüğe girecektir.
Bir diğer önemli gelişme de daha önce iki ve dört yıl olan sözleşme süreleri yeni yasayla kalkmış ve vade kısıtlaması olmaksızın ödeme planı sonrasında kiralayana devredilecek veya geri alınacaktır.
2023 hedefi olan 500 milyar dolar ihracata mal ve ülke çeşitlenmesi ile ulaşılacaktır. Hedeflenen ihracat yapan 100 bin KOBİ’dir. Dolayısıyla yatırım ortamının geliştirilmesi ve yeni yatırımların yapılması yanında ticaret ortamının geliştirilmesi kolaylaştırılması gerekmekte olup yukarda bahsettiğimiz düzenlemeler de bu nedenle yapılmış çağdaş uygulamalardır. Girişimcilerin bu fırsatları yakından takip etmeleri hem kendileri ve hem de ülkemiz için faydalı olacaktır.