Yaklaşık iki yıldan beri özellikle IPARD programı kapsamında proje nasıl yazılır, IPARD programının başarılı olması için nelerin yapılması gerektiği, diğer hibe ve fonlardan tarım ve tarıma dayalı sanayinin nasıl faydalanacağı, finans kaynaklarına nasıl ulaşılacağı, yatırım ortamı analizi nedir ve neden yatırım yapılır vs. gibi konularda açıklama ve görüşlerimizi buradan size aktardık.
Bizi doğrudan arayan yatırımcılara da gerekli bilgi aktarımını sözlü olarak aktardık. Amacımız Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşmada çok önemli bir fonksiyon üstlenen girişimcilere teknik ve finansal bilgi aktarımını sağlamak yani onların zorluklarla dolu iş yaşamını kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı etkide bulunmaktır.
Verimlilik, belirli bir zaman diliminde üretimden elde edilenlerin aynı zaman diliminde üretimde harcanan üretim faktörlerine oranı şeklinde ifade edilmektedir. Kimine göre fiziksel değerler kimine göre ise parasal değerler esas alınmalıdır. Verimlilik tanımı bu şekilde yapıldığında, verim artışından bahsedebilmek için ya üretime giren faktörlerin miktarını sabit tutarak üretimden elde edilen mal veya hizmet miktarını artırmak ya da çıktılar sabit olmak kaydıyla girdilerin miktarını azaltabilmek gerekmektedir.
TEPAV Merih Celasun Ödülü’ne layık görülen “Türkiye’de Tarım Sektöründe Verimlilik ve Büyüme”*[1] başlıklı çalışmada şöyle denilmektedir. “ Türkiye’nin 2023 yılında 25.000 ABD doları kişi başı gelirle dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmesi için doğru tasarlanmış bir büyüme stratejisine ihtiyaç vardır. Ekonominin dış şoklara duyarlılığını azaltırken, istikrarlı ve tempolu bir biçimde büyümesi hayati önem taşıyor. Kişi başına milli geliri 10.000 dolar düzeyinden 25.000 dolar seviyesine çıkartmak için önümüzde 11 yıl bulunuyor.
Benzer bir sıçramayı ABD’ nin 44, Japonya’nın 22 ve Güney Kore’nin ise 19 yılda gerçekleştirebildiği dikkate alındığında 2023 hedeflerine ulaşmak için ne kadar yoğun bir çaba harcamak gerektiği görülebilir.” Bu çaba bütün aktörlerin aynı zaman diliminde ve yapılması gerekenleri doğru olarak yapmalarını gerektirmektedir. Eğer tarımda verimlilik düzeyi geçmiş 10 yıllarda çok düşük olmasaydı ülkemizde kişi başına milli gelir bugünkünden çok daha yukarılarda olurdu.
1960’lı yıllardan itibaren tarımsal üretimde sektörel verimliliği artıran İspanya, Portekiz, Yunanistan gibi ülkelerde tarımın toplam istihdam içindeki payı da düşmüştür. Türkiye’de ise bu düşüş çok daha yavaş olmuştur. 1960 yılında tarımın istihdam içindeki payı % 76 iken 2008 yılında % 24’e düşmüş, İspanya’da ise aynı yıllarda % 42’den % 4’e düşmüştür.
Verimlilik artışının temelinde nitelikli insan gücü vardır. Teknolojik gelişme vardır. Bunlar yeterli olmayınca tarımdan diğer sektörlere geçiş gecikmiştir. Tarımın yarattığı hâsıla da verimliliğe bağlı olarak düşük kalmış ve ülke kişi başı gelirinin düşük kalmasına neden olmuştur.
Diğer taraftan Dünya Bankası’ nca yayınlanan “Türkiye; Ekonomik Dalgalanma Boyunca İşgücü Piyasalarının Yönetimi” konulu raporda farklı bir bakış açısı olarak, 2008 yılında yaşanan küresel krizde Türkiye’nin en az etkilenen ülkelerden biri olmasının nedenlerinden biri de tarımsal istihdamın krize karşı tampon görevi gördüğü şeklinde öne sürülen görüştür. Zira tarım sektöründe istihdam krizden önce azalmakta imalat sektöründe ise artmakta iken kriz sonrası durum tersine dönmüştür. Ayrıca kriz döneminde tarımsal ürün fiyatları dünyada hızla artarken Türkiye’de daha yavaş yükselmiştir.
Sonuçta hangi sektör olursa olsun toplam verimlilik artışı rekabet edebilirlik açısından önemlidir. Verimlilik artışı da kalifiye işgücü ve beraberinde ileri tekniklerin kullanılması ile olacaktır. 500 milyon dolar ihracat yapmak istiyorsanız bazı şeyleri daha farklı yapmalısınız. Özellikle yukarda bahsettiğimiz bezeri akademik çalışmaların çoğalması farklı görüşlerin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Tarım sektörünün buna ihtiyacı vardır. Ülkenin gelecek hedeflerini yakalaması için karar vericilerin bu çalışmaları desteklemeleri ve dikkate almaları dileğiyle. Sağlıcakla kalın….
İmrahoroğlu Ayşe, İmrahoroğlu Selahattin, Murat Üngör Türkiye’de Tarım Sektöründe Verimlik ve Büyüme. Eylül 2012